Willemijn Fock (1942-2021) was hoogleraar in de geschiedenis van de kunstnijverheid aan de Universiteit van Leiden tussen 1982 en 2007. Als hoogleraar heeft zij gedreven en vol toewijding vorm gegeven aan het specialisme van de kunstnijverheid en de interieurgeschiedenis;  een specialisme dat voor de kunstgeschiedenis zo belangrijk is, maar lang onderbelicht bleef. Zonder twijfel is zij degene geweest die de wetenschappelijke basis heeft gelegd voor het vak interieurgeschiedenis. Willemijn Fock was van 1980-1987 bestuurslid van de VNK. 

Eddy de Jongh was van 1976 tot 1990 hoogleraar iconologie en kunsttheorie aan de Universiteit Utrecht. De Jongh kan met recht de founding father van de iconologie in Nederland worden genoemd, de leer der betekenis van kunstwerken, in het bijzonder van 17de-eeuwse Nederlandse genretaferelen. Emblematiek, een boodschap gebracht door een prikkelende combinatie van woord en beeld, was belangrijk in De Jonghs onderzoek. De iconologische benadering heeft – in alle nuances denkbaar - zonder meer een blijvende plek in de kunstgeschiedenis gekregen.

Henk van Os is de enige levende kunsthistoricus met een biografie: Henk van Os: van kunst naar cultuur. Het typeert het publieke karakter van de kunsthistoricus Henk van Os. De breedte van zijn kennis en werkervaring is uitzonderlijk. Hij ging van universiteit naar museum en terug naar universiteit. Hij publiceerde zowel over oude als moderne kunst. Hij was het gezicht van succesvolle en langlopende kunstprogramma’s op radio en tv. En hij was al vroeg een pleitbezorger van het consequent plaatsen van kunstwerken in hun context door het stellen van vragen naar hun oorspronkelijke functie. Henk van Os was van 1971 tot 1984 bestuurslid van de VNK, waarvan de laatste vier jaar voorzitter.  

Lees de volledige laudatio van Willemijn Fock, Eddy de Jongh en Henk van Os, uitgesproken in 2019 door VNK-voorzitter Annette de Vries, hier. 

Ernst van de Wetering (1938-2021) was onze grootste Rembrandtkenner. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en werd tekenleraar. Vervolgens begon hij aan een studie kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en werd hij eerst assistent, daarna lid en tenslotte, in 1993, voorzitter van het Rembrandt Research Project. Van 1987 tot 2010 was hij hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Van de Wetering heeft een groot aantal publicaties op zijn naam staan, niet alleen over Rembrandt en historische schildertechnieken, maar ook op het gebied van de theorie en de ethiek van conservering en restauratie. Hij onderwees en gaf lezingen in vele landen op het gebied van het Rembrandt-onderzoek en de restauratie-theorie.

Lees de volledige laudatio van Ernst van de Wetering, uitgesproken in oktober 2020 door VNK-voorzitter Annette de Vries, hier.

Ilja Veldman kreeg het erelidmaatschap vanwege haar bijzondere verdiensten voor het vak kunstgeschiedenis in Nederland in het algemeen en haar grote bijdrage aan de kennis van de Nederlandse prent-, teken- en schilderkunst van de 15e en 16 eeuw in het bijzonder. Een speciale vermelding verdient haar uitmuntende en inspirerende begeleiding van vele studenten en promovendi.
Ilja Veldman, emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), begon in 1969 als student aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). 50 jaar later, in 2019, ontving ze als bekroning op haar rijke carrière als eerste kunsthistoricus de Prijs voor Meesterschap 2019 van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Voor haar baanbrekende proefschrift Maarten van Heemskerck and Dutch Humanism in the sixteenth century, ontving Ilja Veldman in 1977 – 44 jaar geleden - de Karel van Manderprijs. Veldman is ook al lange tijd lid van de VNK en was van 1991-1993 bestuurslid.

Het erelidmaatschap werd uitgereikt op de Kunsthistorische Dag op 29 oktober 2021. Lidewij de Koekkoek, voorzitter van de VNK, sprak Ilja Veldman toe. Het volledige Laudatio is hier te vinden.

Mariëtte Haveman speelt een unieke rol in het kunsthistorische vak in Nederland. Zij is niet verbonden aan een universiteit of museum zoals haar collega-ereleden, maar zij is sinds 1989 hoofdredacteur van Kunstschrift. Dit tweemaandelijkse tijdschrift biedt een in kunst geïnteresseerd publiek op altijd verrassende wijze inzicht in kunsthistorische onderwerpen. Ieder nummer heeft een eigen thema en die beslaan vele terreinen: een kunstenaar, kunsttechniek, iconografisch onderwerp of een visueel verschijnsel. Voor ieder nummer schrijft Haveman een inleiding en net als bij de themakeuze getuigen deze artikelen van een grote ideeënrijkdom. Haveman neemt geen genoegen met voorspelbare beschrijvingen of academische clichés. Zij bekijkt haar onderwerp van alle kanten en bouwt het vervolgens op tot een betekenisvol geheel.

Na 33 jaar Kunstschrift is er een verzameling van bijna tweehonderd van deze inleidingen. Een groot kunsthistorisch oeuvre, dat de laatste jaren nog is uitgebreid met de beschouwende essays die zij voor NRC Handelsblad schrijft, maar ook met de vele laagdrempelige berichten die zij op social media plaatst. Op deze manier heeft zij een breed publiek verrijkt en geïnspireerd met haar kennis en verrassende inzichten.

Lees de laudatio van Mariëtte Haveman, uitgesproken op 28 oktober 2022 tijdens de Kunsthistorische Dag door VNK-voorzitter Lidewij de Koekkoek, hier.

Rudi Ekkart (1947) ontvangt het VNK-erelidmaatschap voor zijn bijdrage aan de publieke zichtbaarheid van het vak kunstgeschiedenis in het algemeen (directeur van het RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (1990-2012) en hoogleraar aan het Kunsthistorisch Instituut van de Universiteit Utrecht en voor zijn expertise op het gebied van Hollandse portretkunst) én specifíek voor zijn rol in het herkomstonderzoek van in de Tweede Wereldoorlog geroofde kunst en de restitutie daarvan, o.a. met de Commissie Ekkart.

Prof. dr. Rudi Ekkart geeft aan dit erelidmaatschap vooral te zien als een aansporing om – ondanks zijn pensioengerechtigde leeftijd – verder te gaan met het herkomstonderzoek. De volledige laudatio is hier te lezen. Deze werd uitgesproken door VNK-voorzitter Lidewij de Koekkoek op 2 juni 2023 tijdens de borrel aansluitend op de Algemene Ledenvergadering die plaatsvond in Museum Rembrandthuis.

Reglement benoeming ereleden

Tot erelid kunnen worden benoemd personen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor het vak kunstgeschiedenis, een deelgebied daarvan, voor de vakbeoefening of voor de vakbeoefenaars in Nederland.

Op ereleden rusten geen geldelijke verplichtingen c.q. contributieverplichtingen, zij hebben echter wel alle rechten van de leden.

Het is eenieder vrij om bij het bestuur van de VNK personen voor te dragen voor het erelidmaatschap. Kandidaat-ereleden hoeven geen lid te zijn van de VNK. Het bestuur van de VNK maakt de namen van de voorgedragen ereleden tijdig aan haar leden bekend. Ieder VNK-lid kan zijn/haar bezwaar tegen de voorgenomen benoeming(en) schriftelijk bekend maken bij het bestuur.

Tot het benoemen van ereleden wordt, met inachtneming van eventueel ontvangen bezwaren, met een meerderheid van stemmen besloten door het bestuur van de VNK. Op de eerstvolgende ALV worden de nieuw benoemde ereleden op passende wijze gelauwerd”.