Schmidt: “De leerstoel richt zich op het lezen van architectuur als culturele en maatschappelijke daad waarin niet uitsluitend architecten, stijlen en grote monumenten de kern vormen, maar alle actoren die aandeel hebben in de conceptualisering, toe-eigening en verandering van de fysieke omgeving en het leefmilieu.” Binnen het onderzoek liggen zwaartepunten bij wooncultuur, architectuur op schrift (theorie, kritiek), de gebruiksgeschiedenis van gebouwen, stedelijke ontwikkeling en representatie vanaf de achttiende eeuw, ‘megastructuren’ zoals Schiphol en de transformatie van landschappen.

Architectuurhistoricus onmisbaar
Schmidt: “Nederland beleeft een fundamentele transitie van een bouw- naar een overwegende transformatieopgave, waarbij ‘omgevingskwaliteit’ nadrukkelijk wordt geborgd in de nieuwe omgevingswet (inwerkingtreding 2022). Dit zorgt voor complexe processen als krimp en transformatie van de bestaande gebouwenvoorraad. Dit vraagt opnieuw om de competenties van de architectuurhistoricus als onderzoeker, gesprekspartner en adviseur die de VU nu weer kan opleiden.”

Eric Luiten (algemeen voorzitter Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Amsterdam): “Met deze hernieuwde leerstoel brengt de VU architectuurgeschiedenis in verband met het vraagstuk van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving. Dat geeft de discipline meer maatschappelijke relevantie en biedt haar de kans bij te dragen aan de discussie over hoe we onze steden en dorpen willen inrichten. Die discussie zal de komende jaren vooral gaan over de verhouding tussen de ‘mooie’ en de ‘goede’ stad.”

Architectuurgeschiedenis aan de VU
In 1970 werd de leerstoel architectuurgeschiedenis aan de VU ingesteld en bezet door Bert van Swigchem, die in 1990 werd opgevolgd door Auke van der Woud en in 2002 door Koos Bosma. Onder diens leiding kreeg de leerstoel de titel Architectuurgeschiedenis & Erfgoedstudies, daarmee de rol onderstrepend die architectuurhistorici spelen in actuele vraagstukken rondom ruimtelijk erfgoed en beleid. Na het plotselinge overlijden van Bosma in 2015 bleef de leerstoel ruim vijf jaar onbezet. De Master Architectuurgeschiedenis richt zich nu op geschiedenis en actualiteit van de architectuur en leefomgeving en leidt op tot architectuurhistoricus, die deelneemt aan het professionele debat over nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen en adviseert over bestaand erfgoed.