Helaas veel te vroeg overleden. Erwin Olaf was een van Nederlands beroemdste fotografen. Al langere tijd leed Olaf aan longemfyseem en onderging enkele weken geleden een longtransplantatie. In een statement zegt zijn familie dat het overlijden woensdagochtend onverwachts kwam. Na de longtransplantatie was hij aan het herstellen, maar Olaf werd ‘plots onwel en reanimatie mocht niet baten’.

Geënsceneerd en geëngageerd

Erwin Olaf begon zijn loopbaan als fotojournalist / documentaire fotograaf, maar legde zich al gauw toe op geënsceneerde fotografie die midden jaren tachtig opkwam. Dit waren kunstenaars die met behulp van zelfgemaakte decors, modellen en allerlei attributen een eigen wereld in hun atelier bouwden en die vervolgens fotografeerden. Aanvankelijk nam alleen het Groninger Museum deze trend serieus. Het museum maakte de tentoonstelling 'Fotografia buffa, geënsceneerde fotografie in Nederland' (1986) en kocht veel werk aan. Ook het fantasievolle, geënsceneerde werk van Erwin Olaf sloot hierop aan. Fotografia buffa betekent zoiets als ‘geestige fotografie’ en is bedoeld als onderscheid met de serieuzere documentaire fotografie.

Tijdens de eerste jaren van zijn carrière werd Olaf vaak als provocateur gezien, met foto’s en zelfportretten met veel naakt en mensen in bondage. Met zijn foto's reflecteerde Olaf vanuit een persoonlijk perspectief op maatschappelijke ontwikkelingen en sociale kwesties. Daarnaast deed Olaf veel werk in opdracht voor grote bedrijven.

Van provocerend naar ingetogen

Sinds 2003 kreeg zijn werk een meer ingetogen karakter. In de loop der jaren werd zijn werk meer en meer tot in detail gestileerd. Hij ging te werk als een regisseur op een filmset. Olaf werd o.a. geïnspireerd door de Hollandse meesters uit de zestiende en zeventiende eeuw. Doorkijkjes, delicaat licht, een glinsterende traan of ander detail. Achter de ogenschijnlijk perfecte beelden schuilt echter altijd een kritische boodschap. 'Wat ik het liefst wil laten zien, is een perfecte wereld met een barst erin.'

Olaf maakte ook portretten van de koninklijke familie, voor de veertigste verjaardag van Maxima en de vijftigste verjaardag van Willem-Alexander. Later werd hij ook gevraagd om officiële staatsieportretten te schieten.

Activistisch

Olaf was homoseksueel en zette zich met zijn werk in voor de emancipatie van de lhbti-gemeenschap. Daarvoor kreeg hij een onderscheiding van het COC. Hij voerde ook acties tegen racisme en homofobie. Zo organiseerde hij in 2012 een ‘kiss-in’ nadat hij in Amsterdam-West met zijn partner was lastiggevallen omdat ze op straat zoenden.

Retrospectief

Ter ere van zijn zestigste verjaardag toonden Kunstmuseum Den Haag en Fotomuseum Den Haag een prachtig retrospectief. In de begeleidende vermakelijke audiotour gaf Olaf op zijn kenmerkende directe en gedreven wijze commentaar op zijn beeldend werk. In hetzelfde jaar werden 500 werken van Olaf in de collectie van het Rijksmuseum opgenomen. Eerder al in 2011 won hij de prestigieuze Johannes Vermeerprijs.

We wensen zijn familie, vrienden en naasten sterkte toe.